en afscheid
afscheid
Mensen die bij u horen - vrienden/bekenden/buren/collega's
Tussen overlijden en het afscheid
‘In slechte tijden kent men zijn vrienden’ is een bekend gezegde. Ouders merken dit vaak direct als hun kind overlijdt.
Het nieuws over het overlijden van uw kind verspreidt zich vaak sneller dan u in de gaten hebt. Als u hier zelf de regie over wilt houden, zorg dan dat u dit nieuws zelf deelt met uw omgeving. Als u dit niet wilt/kunt, vraag dan een familielid of vriend om dit voor u te doen.
Deel dezelfde informatie
Als u uw omgeving informeert, let er dan op dat uw eigen kinderen dezelfde informatie hebben over wat er gebeurd is (als ze oud genoeg zijn om dit te begrijpen). Het komt voor dat kinderen van anderen iets horen over hun overleden broer of zus dat ze zelf (nog) niet wisten. Dat geeft veel verwarring.
Contacten leggen
Mensen in uw omgeving vinden het soms moeilijk om contact met u te leggen. Het kan zijn dat ze in het begin niet of nauwelijks van zich laten horen. Het kan helpen om dan zelf het contact met hen te leggen. Overweeg of dit voor u belangrijk genoeg is om hier energie in te steken. Soms kunnen mensen waarvan u steun verwacht dit op het moment dat u daar behoefte aan heeft niet bieden om uiteenlopende redenen. Dit betekent niet automatisch dat zij er voor u niet willen zijn, maar hier op dat moment geen ruimte voor hebben. Mogelijk zullen zij u in een later stadium weer opzoeken en ondersteunen.
'Bezoektijden'
Spreek met uw partner af wie er de komende dagen welkom is in uw huis en betrek hier ook de wensen van uw andere kind(eren) bij. Ook al voelen sommige mensen zich dan gepasseerd, het gaat om wat er past in uw gezin. U kunt ‘bezoektijden’ afspreken, zodat u ook tijd hebt voor uzelf en uw gezin. Of u spreekt bijvoorbeeld af dat bezoek alleen gewenst is als de gordijnen voor het kamerraam open zijn.
Afleiding voor uw kind
Voor kinderen kan het fijn zijn dat ze wel vriend(inn)en op bezoek krijgen. Zij komen voor uw kind(eren) en kunnen voor hen juist voor wat afleiding zorgen. Bespreek dit ook expliciet met uw kind.
Liever geen spontaan bezoek
Als u in deze periode liever geen spontaan bezoek hebt of telefoontjes wilt beantwoorden, laat dit uw omgeving dan weten, bijvoorbeeld via een e-mail of met een berichtje op Facebook. Als u mensen de mogelijkheid geeft om een berichtje te sturen, zult u merken dat uw omgeving hier gebruik van gaat maken. Het helpt uw omgeving om hun betrokkenheid te tonen en u kunt de berichten lezen op het moment dat u dat wilt.
Mensen die bij u horen - vrienden/bekenden/buren/collega's
Na het afscheid
‘Als ik ergens mee kan helpen, laat maar weten.’ Herkent u die uitspraak? Mensen in de omgeving bieden vaak hun hulp aan, maar weten niet altijd wat ze kunnen doen. En na het afscheid, zeker als het overlijden al een maanden of jaren geleden is, wordt het vaak een stuk stiller. Niet iedereen voelt aan dat uw verdriet nooit meer weg zal gaan. De omgeving lijkt soms ‘te vergeten’ dat het verlies van een kind elke dag voelbaar is, ook jaren na het overlijden. Soms betekent dit dat mensen wegblijven, soms komen er juist nieuwe vrienden bij. Bedenk steeds bij uzelf: van wie krijg ik steun, en wie kost mij energie? Dat kan helpen om voor uzelf af te bakenen wie u graag toelaat in uw leven.
Praktische steun is welkom
Niet iedereen weet hoe je met ouders kunt praten over het verlies. Maar praten hoeft ook niet altijd; praktische steun is ook heel welkom. Het is misschien niet altijd gemakkelijk om hulp aan te nemen of te vragen. Maar het bespaart u energie en geeft uw omgeving een mogelijkheid om toch iets voor u te kunnen doen. Mensen die de strijkwas een keer meenemen, het gras maaien, uw kind(eren) naar de sportclub brengen, eten maken, de boodschappen doen, de ramen wassen, helpen met het huiswerk van uw kind(eren). Geef praktische dingen uit handen, als het u wat energie bespaart.
Spreek uit wat belangrijk is
Ook voor uw vrienden is het niet gemakkelijk om te praten over het verlies van uw kind. Enerzijds willen zij u niet steeds herinneren aan uw overleden kind, maar het niet ook vermijden. Het kan ook hier helpen om te bedenken dat dit geen onwil is, maar onmacht. Spreek uit wat voor u belangrijk is, dat het pijnlijker is dat ze er niet over praten, omdat het verdriet en het gemis niet groter wordt door erover te praten.
